Tết Âm Lịch không chỉ là dịp để sum họp gia đình mà còn là thời điểm để thưởng thức những món ăn Tết Âm Lịch truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam. Các món ăn ngày Tết không chỉ đơn thuần là thực phẩm, mà còn chứa đựng ý nghĩa sâu sắc, tượng trưng cho sự no đủ, may mắn và hòa thuận trong năm mới. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng RIKI khám phá các món ăn Tết Âm Lịch đặc trưng không thể thiếu trong dịp Tết Âm Lịch.
1. Bánh Chưng, Bánh Tét – Biểu Tượng Của Sự Đất Trời

1.1. Ý Nghĩa Của Bánh Chưng Và Bánh Tét
Bánh chưng (miền Bắc) và bánh tét (miền Nam) là hai món ăn Tết Âm Lịch biểu tượng của Tết Việt. Bánh được làm từ gạo nếp, đậu xanh và thịt heo, gói trong lá dong hoặc lá chuối, tạo nên hình vuông hoặc hình trụ độc đáo.
Bánh chưng tượng trưng cho đất, còn bánh tét tượng trưng cho trời, thể hiện sự hòa hợp giữa thiên nhiên và con người. Món ăn Tết Âm Lịch này không chỉ là thực phẩm mà còn mang ý nghĩa biết ơn tổ tiên và cầu chúc cho sự sung túc trong năm mới.
1.2. Cách Chế Biến Bánh Chưng Và Bánh Tét
Để làm bánh chưng và bánh tét, người ta thường dành cả ngày để chuẩn bị nguyên liệu, sau đó gói bánh thật khéo léo và nấu trong nồi lớn suốt 8–12 tiếng. Không khí quây quần bên nồi bánh là một trong những khoảnh khắc đáng nhớ nhất của ngày Tết.
2. Thịt Đông – Tinh Hoa Ẩm Thực Miền Bắc

2.1. Ý Nghĩa Của Món Thịt Đông
Thịt đông là món ăn Tết Âm Lịch đặc trưng của miền Bắc, thường được làm từ thịt heo, bì heo, và mộc nhĩ. Món ăn Tết Âm Lịch này không chỉ mang lại hương vị thanh mát mà còn tượng trưng cho sự gắn kết, bền chặt trong gia đình.
2.2. Thưởng Thức Thịt Đông
Thịt đông thường được ăn kèm với dưa hành và cơm nóng. Vị béo ngậy của thịt hòa quyện cùng vị chua nhẹ của dưa hành tạo nên hương vị hài hòa, khó quên trong ngày Tết.
3. Dưa Hành Và Củ Kiệu – Hương Vị Giải Ngấy

3.1. Tầm Quan Trọng Của Dưa Hành Và Củ Kiệu
Dưa hành (miền Bắc) và củ kiệu (miền Nam) là món ăn Tết Âm Lịch không thể thiếu để cân bằng hương vị cho các món Tết nhiều dầu mỡ. Đây là món ăn Tết Âm Lịch tượng trưng cho sự hài hòa và may mắn trong năm mới.
3.2. Cách Làm Dưa Hành Và Củ Kiệu
Hành và kiệu được ngâm trong nước muối, đường và giấm để tạo ra vị chua ngọt hấp dẫn. Thời gian ngâm thường kéo dài từ 3–7 ngày để món ăn Tết Âm Lịch đạt độ ngon nhất.
4. Canh Khổ Qua – Hy Vọng Cho Một Năm Tốt Đẹp

4.1. Ý Nghĩa Của Canh Khổ Qua
Canh khổ qua là món ăn phổ biến trong mâm cỗ Tết của người miền Nam, không chỉ đơn thuần là một món ăn mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa, tinh thần sâu sắc. Tên gọi “khổ qua” mang hàm ý mong muốn mọi nỗi khổ đau, khó khăn sẽ trôi qua, nhường chỗ cho một năm mới tràn đầy niềm vui, may mắn và hạnh phúc. Việc thưởng thức món ăn này vào dịp đầu năm còn thể hiện ước nguyện về một cuộc sống đủ đầy, bình an và sự kiên cường vượt qua mọi thử thách trong năm mới.
4.2. Hương Vị Đặc Trưng Của Canh Khổ Qua
Canh khổ qua thường được nấu với thịt bằm hoặc giò sống, tạo nên vị đắng nhẹ nhưng hậu vị ngọt ngào, thanh mát, rất được yêu thích trong ngày Tết. Món canh này không chỉ là biểu tượng của sự vượt khó mà còn mang lại cảm giác ấm áp, gần gũi khi sum vầy bên mâm cơm gia đình.
5. Chè Trôi Nước – Sự Đoàn Viên Và Sung Túc

5.1. Biểu Tượng Của Chè Trôi Nước
Chè trôi nước là món tráng miệng phổ biến trong ngày Tết và các dịp lễ hội truyền thống. Những viên chè tròn đầy, dẻo thơm từ bột nếp, nhân đậu xanh hoặc mè đen tượng trưng cho sự đoàn viên và sung túc.
5.2. Cách Nấu Chè Trôi Nước
Chè trôi nước là món tráng miệng truyền thống dễ làm, thích hợp cho dịp Tết.
Nguyên Liệu:
- Vỏ bánh: 500g bột nếp, 50g bột tẻ, nước ấm.
- Nhân: 200g đậu xanh không vỏ, 100g đường, 50g dừa nạo (tùy chọn).
- Nước đường: 300g đường thốt nốt, 1 củ gừng lớn, 1 lít nước.
- Nước cốt dừa: 200ml nước cốt dừa, bột năng, muối, đường.
- Mè trắng rang: Rắc lên chè khi ăn.
Cách Làm:
- Nhân: Ngâm đậu xanh mềm, nấu chín, tán nhuyễn với đường và dừa, vo viên nhỏ.
- Vỏ bánh: Nhồi bột nếp với nước ấm đến khi dẻo mịn, bọc nhân đậu xanh, vo tròn.
- Luộc bánh: Luộc bánh đến khi nổi, vớt ra ngâm nước lạnh.
- Nấu nước đường: Đun đường thốt nốt với gừng và nước, thả bánh vào nấu thêm 5 phút.
- Nước cốt dừa: Đun nước cốt dừa với muối, đường, thêm bột năng tạo độ sánh.
Tóm lại, những món ăn Tết Âm Lịch không chỉ đơn thuần là thực phẩm mà còn là linh hồn của Tết Việt, gắn liền với văn hóa, phong tục và niềm hy vọng của người dân. Việc gìn giữ và thưởng thức những món ăn Tết Âm Lịch truyền thống như bánh chưng, thịt đông, dưa hành, canh khổ qua hay chè trôi nước là cách để chúng ta duy trì nét đẹp văn hóa và khởi đầu một năm mới đầy ý nghĩa. Hãy cùng gia đình thưởng thức các món ăn truyền thống để Tết Âm Lịch thêm trọn vẹn và đáng nhớ!
Xem thêm >>> Nét Đẹp Văn Hóa Phong Tục Ngày Tết Của Người Việt