Bánh chưng là biểu tượng không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền Việt Nam. Làm bánh chưng Tết không chỉ là dịp để giữ gìn truyền thống dân tộc mà còn là cơ hội để các thành viên trong gia đình quây quần bên nhau, cùng chia sẻ những khoảnh khắc ấm áp. Trong bài viết này, hãy cùng RIKI khám phá cách làm bánh chưng Tết ngon, đẹp mắt và đúng chuẩn hương vị truyền thống!
1. Ý Nghĩa Của Bánh Chưng Trong Ngày Tết

Bánh chưng không chỉ là món ăn truyền thống mà còn mang ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa người Việt.
1.1. Biểu Tượng Của Trời Đất Và Lòng Hiếu Thảo
Theo truyền thuyết, bánh chưng tượng trưng cho đất, còn bánh dày tượng trưng cho trời. Bánh chưng được Lang Liêu sáng tạo để thể hiện lòng biết ơn với tổ tiên và đất trời, đồng thời tôn vinh giá trị lao động của người nông dân.
1.2. Gắn Kết Gia Đình Ngày Tết
Tục làm bánh chưng Tết là dịp để cả gia đình cùng nhau chuẩn bị nguyên liệu, gói bánh, nấu bánh và trò chuyện quanh bếp lửa. Đây là lúc để mọi người quây quần, chia sẻ niềm vui, thắt chặt tình thân trong dịp đầu năm.
2. Nguyên Liệu Làm Bánh Chưng Tết

Để làm bánh chưng Tết ngon và chuẩn vị, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu cơ bản sau:
2.1. Nguyên Liệu Chính
- Gạo nếp: Chọn loại gạo nếp cái hoa vàng để bánh dẻo và thơm.
- Đậu xanh: Nên dùng đậu xanh đã cà vỏ để bánh có màu sắc đẹp mắt.
- Thịt lợn: Thịt ba chỉ là lựa chọn lý tưởng, giúp nhân bánh béo ngậy nhưng không quá khô.
- Lá dong: Chọn lá dong xanh tươi, không bị rách để gói bánh đẹp mắt.
2.2. Gia Vị
- Muối, hạt tiêu: Để nêm nếm nhân bánh.
- Dây lạt: Dùng để buộc bánh, thường làm từ lạt tre đã ngâm nước.
3. Cách Làm Bánh Chưng Tết

Làm bánh chưng Tết đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo trong từng công đoạn. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từ việc sơ chế nguyên liệu đến gói và nấu bánh.
3.1. Sơ Chế Nguyên Liệu
- Gạo nếp: Vo sạch, ngâm gạo từ 6-8 tiếng, sau đó để ráo nước và trộn với một chút muối.
- Đậu xanh: Rửa sạch, ngâm mềm, hấp chín và giã nhuyễn.
- Thịt lợn: Cắt miếng vừa ăn, ướp với muối và hạt tiêu.
- Lá dong: Rửa sạch, lau khô và cắt bỏ phần cuống cứng.
3.2. Cách Gói Bánh Chưng Đẹp
- Trải lá dong theo hình chữ nhật, đặt lạt dưới lá.
- Cho một lớp gạo nếp, tiếp đến là đậu xanh, thịt lợn và thêm một lớp gạo phủ lên trên.
- Gấp lá dong lại sao cho vuông vức, dùng lạt buộc chắc chắn.
3.3. Nấu Bánh Chưng
- Xếp bánh vào nồi, đổ nước ngập bánh và nấu liên tục từ 8-10 tiếng.
- Trong quá trình nấu, thường xuyên kiểm tra để châm thêm nước khi cần.
- Sau khi bánh chín, ép bánh để định hình và để ráo nước trước khi thưởng thức.
4. Bí Quyết Làm Bánh Chưng Ngon

Để làm bánh chưng Tết giữ được hương vị truyền thống và đẹp mắt, hãy lưu ý những mẹo nhỏ sau:
4.1. Chọn Nguyên Liệu Chất Lượng
Gạo nếp, đậu xanh và thịt lợn cần được chọn loại tươi ngon. Lá dong phải xanh mướt, không có đốm đen. Những nguyên liệu tươi sạch không chỉ tạo nên hương vị đặc trưng mà còn giúp bánh bảo quản lâu hơn.
4.2. Gói Bánh Vuông Vức
Kỹ thuật gói bánh rất quan trọng. Gói chặt tay nhưng không quá chặt để bánh không bị nứt khi nấu. Một chiếc bánh chưng vuông vức, đều đẹp còn thể hiện sự khéo léo và tâm huyết của người gói.
4.3. Lửa Và Thời Gian Nấu
Nấu bánh chưng là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và cẩn thận để đảm bảo bánh chín đều và giữ được hương vị thơm ngon đặc trưng. Khi nấu, hãy duy trì lửa vừa để nhiệt độ ổn định, tránh làm bánh bị sống hoặc nhão. Nước trong nồi phải luôn ngập bánh để bánh không bị khô hoặc phần gạo phía trên không chín đều.
Thời gian nấu bánh thường kéo dài từ 8 đến 12 giờ, tùy thuộc vào kích thước bánh. Trong suốt quá trình, cần kiểm tra mực nước thường xuyên và thêm nước sôi vào khi nước cạn để duy trì độ ngập cần thiết. Ngoài ra, khi nồi bánh gần hoàn tất, có thể hạ nhỏ lửa để bánh tiếp tục chín từ từ, giúp lớp vỏ gạo trở nên dẻo và màu lá dong thấm sâu, làm bánh thêm xanh mướt và bắt mắt.
5. Những Câu Hỏi Thường Gặp Về Làm Bánh Chưng Tết

5.1. Làm Bánh Chưng Có Khó Không?
Làm bánh chưng Tết không quá khó, nhưng đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ. Đây cũng là cơ hội để bạn trải nghiệm phong tục truyền thống và học hỏi kỹ năng gói bánh. Đặc biệt, quá trình làm bánh cùng gia đình còn giúp gắn kết tình thân và tạo nên những kỷ niệm đáng nhớ trong ngày Tết.
5.2. Nên Làm Bao Nhiêu Bánh Chưng Ngày Tết?
Tùy thuộc vào số lượng người trong gia đình và nhu cầu sử dụng. Một mâm cúng ngày Tết thường cần ít nhất 2 chiếc bánh chưng. Ngoài ra, bạn cũng có thể làm thêm để biếu tặng họ hàng, bạn bè, như một món quà mang đậm nét văn hóa truyền thống.
5.3. Bảo Quản Bánh Chưng Như Thế Nào?
Bánh chưng sau khi nấu xong nên để nơi thoáng mát. Nếu không ăn hết, có thể bảo quản trong tủ lạnh và hấp nóng lại trước khi dùng. Để bánh giữ được hương vị thơm ngon lâu hơn, hãy gói kín bánh bằng màng bọc thực phẩm hoặc lá chuối trước khi cất trong tủ lạnh.
>> Tóm lại: 5 Bí Quyết Trang Trí Tết Âm Lịch Đơn Giản, Cực Đẹp
Tóm lại, làm bánh chưng Tết không chỉ là công việc truyền thống mà còn là niềm vui sum vầy ngày Tết. Với hướng dẫn chi tiết trên, bạn hoàn toàn có thể tự tay làm những chiếc bánh chưng thơm ngon, đậm đà hương vị quê hương. Hãy thử bắt tay vào làm bánh chưng Tết để cảm nhận trọn vẹn ý nghĩa và niềm vui của ngày Tết cổ truyền!