Các Phong Tục Ngày Tết Của Việt Năm Xưa Và Nay

Tết Nguyên Đán là dịp lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt, không chỉ là thời gian để đoàn tụ gia đình mà còn là dịp để mọi người thực hiện những phong tục truyền thống mang đậm nét văn hóa dân tộc. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng RIKI tìm hiểu về các phong tục ngày Tết, những nghi thức độc đáo và ý nghĩa mà chúng mang lại.

1. Phong Tục Dọn Dẹp Nhà Cửa

1.1. Ý Nghĩa Của Việc Dọn Dẹp

Trước Tết, người Việt thường dọn dẹp, lau chùi nhà cửa để xua đuổi những điều không may mắn của năm cũ, mở đường cho tài lộc, may mắn và hạnh phúc đến với gia đình trong năm mới. Trong các phong tục ngày Tết thì việc dọn dẹp không chỉ mang ý nghĩa vệ sinh, làm mới không gian sống mà còn là cách thể hiện sự tôn kính đối với tổ tiên, đồng thời tẩy rửa những điều xui xẻo, tạo sự thanh tịnh và an lành cho không gian sống. 

1.2. Thời Điểm Dọn Dẹp

Người Việt thường dọn dẹp nhà cửa vào những ngày cuối năm, trước đêm Giao Thừa. Đây là thời điểm thích hợp để tẩy rửa những bụi bặm, xóa bỏ sự u ám của năm cũ, đồng thời chuẩn bị đón chào những điều tốt đẹp trong năm mới.

Việc dọn dẹp cũng thể hiện sự chu đáo và cẩn thận trong việc chuẩn bị cho năm mới, giúp gia đình đón nhận năng lượng tích cực, đồng thời tạo không gian sạch sẽ, gọn gàng để đón khách và gia đình sum vầy trong không khí ấm cúng của Tết.

2. Phong Tục Cúng Tổ Tiên

2.1. Cúng Tổ Tiên Vào Đêm Giao Thừa

Một trong các phong tục ngày Tết quan trọng trong ngày Tết là cúng tổ tiên vào đêm Giao Thừa. Mâm cúng thường bao gồm những món ăn đặc trưng như bánh chưng, bánh tét, thịt gà luộc, trái cây, và các loại rượu. Mục đích của nghi thức này là để tưởng nhớ công ơn tổ tiên và cầu mong tổ tiên phù hộ độ trì cho gia đình trong năm mới.

Lễ cúng Giao Thừa không chỉ là dịp để bày tỏ lòng biết ơn, mà còn là thời khắc quan trọng để gia đình gắn kết với nhau trong một không khí trang nghiêm và ấm cúng. Những món ăn được chọn không chỉ mang ý nghĩa tượng trưng cho sự no đủ, thịnh vượng mà còn thể hiện sự kính trọng đối với tổ tiên.

Bên cạnh đó, trong các phong tục ngày Tết, việc thắp nhang và cầu xin sự bình an, tài lộc cho năm mới cũng là cách để gia đình thể hiện sự thành kính và ước nguyện một năm mới an lành, may mắn.

2.2. Cúng Táo Quân

Vào 23 tháng Chạp, người Việt cũng thực hiện nghi thức cúng Táo Quân là nghi thức không thể thiếu trong các phong tục ngày Tết. Theo tín ngưỡng dân gian, Táo Quân là các vị thần bảo vệ gia đình, vì vậy việc cúng Táo Quân vào ngày này giúp tiễn đưa các vị thần về trời, báo cáo tình hình gia đình và cầu mong sự an lành, may mắn trong năm mới.

3. Phong Tục Xông Đất

3.1. Ý Nghĩa Của Việc Xông Đất

Xông đất là một trong các phong tục ngày Tết không thể thiếu trong ngày Tết. Người xông đất thường là người đầu tiên đến nhà vào sáng mùng 1 Tết, mang theo những điều may mắn và tài lộc. Lý do chọn người xông đất là vì người này sẽ ảnh hưởng đến vận khí của gia đình trong suốt năm. Thông thường, người xông đất được chọn là người có tính cách vui vẻ, tài giỏi và thành công.

3.2. Các Lưu Ý Khi Xông Đất

Việc chọn người xông đất rất quan trọng. Thông thường, người xông đất sẽ phải có những đặc điểm như tuổi đẹp, số mệnh tốt và sự nghiệp ổn định. Đặc biệt, người xông đất phải không có xung khắc với gia chủ, tránh gây ảnh hưởng đến vận may của cả năm.

4. Các Phong Tục Ngày Tết – Mừng Tuổi

4.1. Mừng Tuổi Cho Trẻ Em

Trong những ngày đầu năm và trong các phong tục ngày Tết, người lớn sẽ mừng tuổi cho trẻ em để chúc các em sức khỏe, học hành tấn tới và có một năm mới vui vẻ. Mừng tuổi không chỉ là một phong tục mang tính giáo dục mà còn thể hiện tình yêu thương, sự quan tâm của người lớn đối với thế hệ trẻ. Tiền mừng tuổi thường được đựng trong bao lì xì đỏ, tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc.

4.2. Mừng Tuổi Cho Người Lớn Tuổi

Bên cạnh việc mừng tuổi cho trẻ em, trong các phong tục ngày Tết thì người lớn cũng sẽ mừng tuổi cho những bậc cao niên trong gia đình, thể hiện lòng kính trọng và sự biết ơn đối với ông bà, cha mẹ. Lời chúc tốt đẹp và tiền mừng tuổi giúp các bậc cao niên cảm thấy hạnh phúc và ấm lòng trong dịp Tết.

5. Các Phong Tục Ngày Tết Thăm Hỏi Người Thân

5.1. Thăm Hỏi Người Thân, Bạn Bè

Trong các phong tục ngày Tết, thăm hỏi bạn bè, người thân là một phong tục rất quan trọng. Việc này không chỉ giúp mọi người gần gũi nhau hơn mà còn là dịp để trao gửi những lời chúc tốt đẹp, cầu mong cho nhau một năm mới an lành, thịnh vượng.

5.2. Mở Tiệc Mừng Năm Mới

Bên cạnh việc thăm hỏi, các gia đình thường tổ chức tiệc mừng năm mới để đón tiếp bạn bè và người thân. Đây là dịp để mọi người sum vầy, trò chuyện và cùng nhau chia sẻ niềm vui ngày xuân.

Tóm lại, Tết Nguyên Đán không chỉ là dịp để nghỉ ngơi, sum vầy bên gia đình mà còn là thời điểm để thực hiện các phong tục ngày Tết truyền thống mang đậm ý nghĩa văn hóa dân tộc. Những phong tục như dọn dẹp nhà cửa, cúng tổ tiên, xông đất, mừng tuổi hay thăm hỏi người thân không chỉ giúp tạo nên không khí vui tươi, ấm cúng mà còn thể hiện tình cảm, sự kính trọng và lòng biết ơn đối với tổ tiên và người thân yêu. 

>>>Xem thêm: Các Nước Ăn Tết Âm Lịch Có Gì Khác Với Việt Nam?