Phong Tục Tết Nguyên Đán Đặc Sắc Trong Tết Cổ Truyền

Tết Nguyên Đán là dịp lễ quan trọng nhất trong năm của người dân Việt Nam, đánh dấu sự khởi đầu của một năm mới theo lịch Âm. Tết không chỉ là dịp để gia đình đoàn tụ, mà còn là thời gian để người Việt thể hiện lòng tôn kính với tổ tiên và cầu mong những điều tốt đẹp trong năm mới.

Các phong tục Tết Nguyên Đán, từ việc dọn dẹp nhà cửa đến các món ăn truyền thống, tất cả đều mang một ý nghĩa sâu sắc, phản ánh nền văn hóa lâu đời của dân tộc. Hãy cùng RIKI khám phá những phong tục đặc sắc không thể thiếu trong mỗi dịp Tết Nguyên Đán qua bài viết dưới đây.

1. Phong Tục Dọn Dẹp Nhà Cửa Trước Tết

Phong tục Tết Nguyên Đán dọn dẹp nhà cửa trước Tết là một truyền thống lâu đời của người Việt, mang đậm ý nghĩa tâm linh và văn hóa. Trong những ngày cuối năm, mọi người sẽ cùng nhau quét dọn, lau chùi, sắp xếp lại mọi đồ vật trong nhà để tạo ra một không gian sạch sẽ, tươm tất, sẵn sàng đón chào năm mới.

Ngoài việc dọn dẹp các phòng ốc, người Việt còn chú trọng vào việc lau dọn bàn thờ tổ tiên và những đồ vật thiêng liêng trong nhà. Phong tục Tết Nguyên Đán này không chỉ giúp không gian sống trở nên gọn gàng, thoáng đãng mà còn mang ý nghĩa quan trọng trong việc tẩy uế, xua đuổi những điều xui xẻo.

Một trong những điểm đặc biệt trong việc trang trí nhà cửa là việc sử dụng cây cảnh, đặc biệt là cây mai, cây đào và cây quất. Những cây này được chọn vì chúng mang đến sắc xuân rực rỡ, thể hiện niềm hy vọng vào một năm mới tươi sáng, đầy phúc lộc. Cây mai ở miền Nam, cây đào ở miền Bắc hay cây quất với những quả chín vàng cũng là biểu tượng của sự thịnh vượng và niềm vui trong dịp Tết.

2. Cúng Tổ Tiên Ngày Tết

Cúng Tổ Tiên trong dịp Tết Nguyên Đán là một phong tục Tết Nguyên Đán truyền thống quan trọng, phản ánh lòng biết ơn sâu sắc của con cháu đối với tổ tiên, đồng thời cầu mong sự bình an, thịnh vượng cho gia đình trong năm mới. Vào đêm giao thừa và sáng mùng 1 Tết, theo phong tục Tết Nguyên Đán các gia đình Việt Nam thường chuẩn bị mâm cúng đầy đủ, bao gồm những món ăn mang đậm giá trị văn hóa, như bánh chưng, bánh tét, xôi, thịt kho hột vịt, mâm ngũ quả và các món ăn khác.

Bánh chưng, bánh tét là những món ăn không thể thiếu trong mâm cúng Tổ Tiên. Chúng tượng trưng cho đất và trời, là biểu tượng của lòng hiếu thảo, gắn kết giữa các thế hệ. Mâm ngũ quả được bài trí trang trọng, với ý nghĩa cầu mong sự may mắn, sức khỏe và tài lộc trong năm mới. Thịt kho hột vịt, món ăn truyền thống của người Việt, cũng được dâng lên để thể hiện lòng thành kính và sự cầu mong cho một năm an khang thịnh vượng.

3. Phong Tục Lì Xì

Lì xì là một phong tục Tết Nguyên Đán vô cùng quen thuộc và đầy ý nghĩa. Vào dịp Tết, người lớn sẽ lì xì cho trẻ nhỏ, với mong muốn chúc các em sức khỏe, học hành tiến bộ và gặp nhiều may mắn trong năm mới. Người Việt thường bỏ tiền mới vào phong bao lì xì, biểu trưng cho sự tài lộc, hưng thịnh. Phong tục Tết Nguyên Đán này không chỉ là một món quà vật chất, mà còn là món quà tinh thần, mang đậm ý nghĩa cầu chúc cho những người thân yêu có một năm mới an khang, thịnh vượng.

4. Phong Tục Xông Đất

Phong tục Tết Nguyên Đán là xông đất vào ngày đầu năm là một trong những nét văn hóa đặc sắc trong dịp Tết Nguyên Đán của người Việt Nam. Theo quan niệm dân gian, người đầu tiên bước vào nhà vào ngày mùng 1 Tết sẽ mang đến may mắn, tài lộc cho gia đình trong suốt cả năm. Chính vì vậy, việc chọn người xông đất trở nên vô cùng quan trọng và thường được gia đình chuẩn bị kỹ lưỡng.

Thông thường, theo phong tục Tết Nguyên Đán thì người xông đất cần phải là những người có tuổi đẹp, phù hợp với phong thủy của gia chủ. Những người hiền lành, làm ăn phát đạt, và có mối quan hệ tốt với gia đình sẽ được lựa chọn để xông đất, vì họ được cho là sẽ mang đến nhiều điều tốt lành cho gia đình. Ngoài ra, người xông đất thường phải là người khỏe mạnh, có cuộc sống gia đình hạnh phúc và được kính trọng trong cộng đồng.

5. Phong Tục Chúc Tết

Vào dịp Tết Nguyên Đán, người Việt thường chúc Tết nhau những lời chúc tốt đẹp như “Chúc Mừng Năm Mới”, “An Khang Thịnh Vượng”, “Vạn Sự Như Ý”, “Sức Khỏe Dồi Dào”. Những lời chúc này không chỉ thể hiện sự quan tâm, yêu thương mà còn là mong muốn cho nhau một năm mới tốt lành. Việc thăm hỏi, chúc Tết người thân, bạn bè trong những ngày đầu năm mới là cách để gia đình và cộng đồng kết nối và gắn bó hơn.

>>> Tham khảo thêm: Các Phong Tục Và Truyền Thống Tết Âm Lịch 2025

Tóm lại, phong tục Tết Nguyên Đán là phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người Việt. Những phong tục Tết Nguyên Đán như dọn dẹp nhà cửa, cúng Tổ Tiên, lì xì, xông đất, các món ăn truyền thống và chúc Tết đều chứa đựng những giá trị sâu sắc, gắn liền với niềm tin và ước vọng về một năm mới an lành, hạnh phúc. Tết Nguyên Đán không chỉ là dịp để gia đình sum vầy mà còn là thời gian để thể hiện lòng biết ơn, sự yêu thương và mong muốn một tương lai tốt đẹp hơn.