Tết Đoan Ngọ, diễn ra vào ngày 5 tháng 5 Âm lịch hàng năm, là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của người Việt Nam. Được tổ chức với nhiều phong tục đặc trưng, Tết Đoan Ngọ không chỉ là dịp để tôn vinh tổ tiên mà còn mang ý nghĩa cầu mong sức khỏe, sự may mắn và mùa màng bội thu. Trong bài viết này, cùng RIKI tìm hiểu về ý nghĩa và các hoạt động thường thấy vào ngày 5 5 Âm lịch.
1. Ý nghĩa Tết Đoan Ngọ – Ngày 5 5 Âm Lịch

Tết Đoan Ngọ, hay còn gọi là Tết diệt sâu bọ, diễn ra vào ngày 5 5 Âm lịch, là thời điểm đánh dấu sự chuyển giao giữa mùa xuân và mùa hè. Tết này có ý nghĩa quan trọng trong văn hóa dân gian, khi người dân tin rằng vào ngày này, sức khỏe của mọi người có thể được cải thiện, đồng thời xua đuổi các loại sâu bọ, bệnh tật.
1.1 Nguồn gốc và tên gọi Tết Đoan Ngọ
Tết Đoan Ngọ có nguồn gốc từ Trung Quốc và được du nhập vào Việt Nam từ lâu đời. Ban đầu, Tết Đoan Ngọ là một lễ hội để tôn vinh mùa màng bội thu và cũng là dịp để mọi người tưởng nhớ tổ tiên, cầu mong sức khỏe và may mắn cho gia đình. Tết Đoan Ngọ ngày 5 5 âm lịch còn được gọi là Tết diệt sâu bọ hoặc Tết giết sâu trong văn hóa dân gian Việt Nam.
Vào ngày này, người dân thực hiện các nghi lễ nhằm xua đuổi sâu bọ và các loại côn trùng gây hại cho mùa màng. Mâm cỗ Tết Đoan Ngọ thường bao gồm các món ăn có tính thanh nhiệt như trái cây, đặc biệt là các loại quả có vị chua, nhằm thanh lọc cơ thể, giải độc và ngăn ngừa bệnh tật.
Một trong những phong tục đặc trưng của Tết Đoan Ngọ ngày 5 5 âm lịch là tắm lá xông. Người Việt tin rằng việc xông lá có thể giúp thanh lọc cơ thể, tiêu diệt các loại vi khuẩn, đồng thời xua đuổi tà ma, đem lại sức khỏe tốt và may mắn cho gia đình trong năm mới. Các loại lá xông phổ biến thường được sử dụng như lá bưởi, lá ngải cứu, lá mùi, giúp làm sạch cơ thể và thư giãn tinh thần.
1.2 Lý do chọn ngày 5 5 Âm Lịch
Ngày 5 5 Âm lịch được chọn vì là ngày có sự chuyển giao giữa mùa xuân và mùa hè. Theo quan niệm dân gian, vào ngày này, khí hậu nóng ẩm khiến các loại sâu bọ sinh sôi nảy nở, vì vậy người dân tổ chức lễ hội để xua đuổi tà ma và bảo vệ sức khỏe.
2. Các Hoạt Động Truyền Thống Trong Tết Đoan Ngọ

Tết Đoan Ngọ không thể thiếu các hoạt động đặc trưng, mỗi hoạt động đều mang đậm giá trị văn hóa dân gian. Dưới đây là những phong tục thường được thực hiện trong ngày này:
2.1 Cúng lễ và dâng hương
Vào ngày 5 5 Âm lịch, nhiều gia đình tổ chức mâm cúng gia tiên để thể hiện lòng biết ơn và cầu mong sức khỏe, may mắn trong năm mới. Mâm cúng thường bao gồm bánh ú, cơm rượu, trái cây và các món ăn đặc trưng khác.
2.2 Ăn bánh ú và cơm rượu
Một trong những món ăn đặc trưng không thể thiếu trong Tết Đoan Ngọ là bánh ú và cơm rượu. Bánh ú được làm từ nếp và lá chuối, có hình chóp, tượng trưng cho đất, trong khi cơm rượu là món ăn ngọt ngào với men thơm từ nếp cái hoa vàng.
2.3 Tắm lá xông
Tắm lá xông là một phong tục phổ biến trong ngày Tết Đoan Ngọ. Người dân sẽ chuẩn bị nước lá xông từ các loại lá như lá bưởi, lá ngải cứu, lá chanh để tắm, với hy vọng xua đuổi tà ma và mang lại sức khỏe cho gia đình.
2.4 Thăm mộ tổ tiên
Một số gia đình sẽ đi thăm mộ tổ tiên vào dịp Tết Đoan Ngọ, dọn dẹp mộ phần và thắp hương để thể hiện lòng kính trọng và biết ơn đối với tổ tiên.
3. Những Món Quà Và Lời Chúc Tết Đoan Ngọ

Ngoài các hoạt động gia đình, Tết Đoan Ngọ ngày 5 5 âm lịch còn là dịp để mọi người gửi gắm lời chúc tốt đẹp và tặng quà cho nhau.
3.1 Tặng bánh ú, cơm rượu
Bánh ú và cơm rượu không chỉ là món ăn truyền thống mà còn là món quà ý nghĩa để tặng bạn bè, người thân vào dịp này. Những món quà này thể hiện lòng thành kính và ước muốn sức khỏe, may mắn.
3.2 Lời chúc Tết Đoan Ngọ
Lời chúc trong Tết Đoan Ngọ ngày 5 5 âm lịch thường liên quan đến sức khỏe và sự may mắn. Một số lời chúc phổ biến như: “Chúc bạn diệt sâu bọ, khỏe mạnh, ăn Tết vui vẻ”, “Chúc cả gia đình luôn mạnh khỏe và bình an”.
4. Tết Đoan Ngọ Trong Cuộc Sống Hiện Đại

Mặc dù Tết Đoan Ngọ ngày 5 5 âm lịch không phải là ngày lễ chính thức, nhưng nhiều gia đình vẫn duy trì những phong tục truyền thống này để gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc. Trong cuộc sống hiện đại, Tết Đoan Ngọ không chỉ là dịp để thực hiện các nghi lễ mà còn là thời gian để gia đình sum vầy, cùng nhau cầu mong một năm mới tốt lành.
5. Kết Luận
Tết Đoan Ngọ vào ngày 5 5 Âm lịch là dịp quan trọng để người Việt thể hiện lòng biết ơn tổ tiên và cầu mong sức khỏe, may mắn. Đồng thời, đây cũng là dịp để mọi người dành thời gian bên gia đình và bạn bè, tạo nên không khí đoàn viên, ấm áp. Tết Đoan Ngọ không chỉ mang ý nghĩa về mặt tinh thần mà còn là dịp để người dân xua đuổi bệnh tật và đón nhận những điều tốt đẹp trong năm mới.
Xem thêm >>> Các Hoạt Động Thường Làm Ngày 28 Tết Của Người Việt5 5 âm lich