Ngày 30/4/1975 là một cột mốc lịch sử quan trọng, đánh dấu sự kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ và mở ra trang mới trong lịch sử dân tộc – thống nhất đất nước. Chiến thắng này không chỉ là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam mà còn có ý nghĩa sâu rộng đối với thế giới. Hãy cùng RIKI nhìn lại nguyên nhân, diễn biến, tác động và những bài học rút ra từ sự kiện giải phóng Sài Gòn này.
1. Nguyên Nhân Dẫn Đến Ngày Giải Phóng Sài Gòn

1.1. Bối Cảnh Lịch Sử
Sau Hiệp định Genève 1954, Việt Nam tạm thời chia cắt thành hai miền với ý định tổ chức tổng tuyển cử thống nhất đất nước. Tuy nhiên, Mỹ can thiệp và lập nên chính quyền Việt Nam Cộng hòa, khiến tình hình trở nên phức tạp, kéo dài cho đến thời điểm Giải phóng Sài Gòn.
1.2. Sự Suy Yếu Của Chính Quyền Sài Gòn
Sau khi Mỹ rút quân năm 1973 theo Hiệp định Paris, chính quyền Sài Gòn mất chỗ dựa và nhanh chóng suy yếu cả về quân sự lẫn kinh tế. Quân Giải phóng nắm bắt thời cơ, tiến hành tổng tiến công để tiến đến Giải phóng Sài Gòn và miền Nam.
2. Những Trận Đánh Quan Trọng Dẫn Đến Chiến Thắng Giải Phóng Sài Gòn

2.1. Chiến Dịch Tây Nguyên – Mở Đầu Tổng Tiến Công
Chiến dịch Tây Nguyên diễn ra vào tháng 3/1975 được xem là phát pháo mở màn cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975. Trận đánh then chốt tại Buôn Ma Thuột ngày 10/3 đã giáng một đòn chí mạng vào hệ thống phòng thủ của quân đội Việt Nam Cộng Hòa. Đây là bước đệm để tiến đến Giải phóng Sài Gòn.
Với chiến thuật bất ngờ, nhanh, mạnh, táo bạo, quân Giải phóng đã tiêu diệt, làm tan rã toàn bộ lực lượng phòng ngự địch tại Tây Nguyên. Chỉ sau chưa đầy 10 ngày, toàn bộ địa bàn chiến lược Tây Nguyên – lá chắn trung tâm của địch – đã được giải phóng. Điều này khiến địch hoảng loạn rút quân về bảo vệ miền Trung, vô tình tạo ra những khoảng trống lớn về quân sự, tạo thời cơ vàng cho các chiến dịch tiếp theo.
Chiến dịch Tây Nguyên là một chiến thắng quân sự và tâm lý to lớn, chứng minh sự xuống dốc không thể cứu vãn của chính quyền Sài Gòn, đồng thời khẳng định sức mạnh chủ động, linh hoạt và thần tốc của Quân Giải phóng miền Nam.
2.2. Giải Phóng Miền Trung – Sụp Đổ Tuyến Phòng Thủ
Ngay sau khi chiến thắng ở Tây Nguyên, Bộ Tư lệnh chiến dịch nhanh chóng chuyển hướng tấn công xuống các tỉnh duyên hải miền Trung – nơi tập trung nhiều lực lượng và căn cứ quân sự quan trọng của địch.
Chiến dịch Huế – Đà Nẵng diễn ra từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 4/1975 đã đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của tuyến phòng thủ trung tâm miền Trung. Ngày 25/3, Huế – kinh đô cũ và là thành trì văn hóa, chính trị của chế độ Sài Gòn – được giải phóng. Chỉ ít ngày sau, ngày 29/3, Đà Nẵng, thành phố lớn thứ hai miền Nam và là căn cứ quân sự trọng yếu của Mỹ – ngụy, cũng rơi vào tay Quân Giải phóng.
Việc giải phóng các thành phố này không chỉ giúp mở rộng vùng kiểm soát về phía Nam, mà còn chặt đứt đường tiếp tế, làm rối loạn hàng loạt đơn vị quân đội Sài Gòn. Đây là một cú sốc lớn về mặt quân sự, chính trị và tinh thần đối với chế độ Sài Gòn, khiến cho tình hình chiến sự toàn miền Nam chuyển sang thế áp đảo hoàn toàn nghiêng về phía cách mạng.
2.3. Chiến Dịch Hồ Chí Minh – Trận Đánh Cuối Cùng
Chiến Dịch Hồ Chí Minh – Trận Đánh Cuối Cùng Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử chính là đỉnh cao của cuộc Tổng tiến công, mở đường cho Giải phóng Sài Gòn, chính thức bắt đầu từ ngày 26/4/1975. Với khẩu hiệu “Thần tốc – táo bạo – bất ngờ – chắc thắng”, Quân Giải phóng đã tổ chức lực lượng hơn 270.000 người bao vây Sài Gòn từ nhiều hướng, đồng loạt tiến công các cứ điểm trọng yếu: sân bay Tân Sơn Nhất, Tổng Nha Cảnh sát, Bộ Tổng Tham mưu, và các căn cứ quân sự còn lại.
Sáng ngày 30/4/1975, các mũi tiến công chủ lực của ta đồng loạt đột phá vòng vây, tiến vào trung tâm thành phố. Đỉnh điểm là lúc 11 giờ 30 phút, xe tăng của Quân Giải phóng húc đổ cổng Dinh Độc Lập, lá cờ cách mạng tung bay trên nóc dinh – chính thức Giải phóng Sài Gòn và chấm dứt hoàn toàn chính quyền Sài Gòn. Cùng thời điểm đó, Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng vô điều kiện, chấm dứt 21 năm chia cắt, mở ra thời kỳ mới – đất nước độc lập, thống nhất, đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.
3. Tác Động Của Chiến Thắng Giải Phóng Sài Gòn 30/4/1975

3.1. Đối Với Việt Nam
Đối Với Việt Nam Giải phóng Sài Gòn đã mang lại hòa bình, độc lập và thống nhất cho đất nước Việt Nam. Từ đây, hai miền Nam – Bắc không còn bị chia cắt, người dân được sống trong hòa bình, dưới một chính thể thống nhất.
Chiến thắng 30/4 không chỉ là sự kết thúc của chiến tranh mà còn mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do và phát triển. Đảng và Nhà nước đã tập trung cải cách, phát triển nông nghiệp, công nghiệp, giáo dục và y tế, từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
3.2. Đối Với Thế Giới
Không chỉ có ý nghĩa trong phạm vi quốc gia, chiến thắng 30/4 của Việt Nam đã tạo nên một tiếng vang lớn trên trường quốc tế. Đây là dấu chấm hết cho chiến lược “chiến tranh cục bộ” và học thuyết can thiệp quân sự của Mỹ tại các quốc gia đang phát triển.
Việc quân đội Hoa Kỳ – với trang bị và lực lượng mạnh mẽ – phải rút khỏi Việt Nam trong thế bị động đã giáng một đòn mạnh vào chủ nghĩa thực dân kiểu mới, làm lung lay tham vọng bá quyền toàn cầu của họ vào cuối thế kỷ XX.
Đối với phong trào cách mạng thế giới, đặc biệt là tại châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latin, chiến thắng của Việt Nam là nguồn cổ vũ mạnh mẽ cho các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc.
4. Bài Học Lịch Sử Từ Chiến Thắng

4.1. Tinh Thần Đoàn Kết Dân Tộc
Tinh Thần Đoàn Kết Dân Tộc Giải phóng Sài Gòn là minh chứng cho sức mạnh đại đoàn kết. Từ nhân dân, quân đội đến sự lãnh đạo của Đảng – tất cả đã tạo nên một chiến thắng thần kỳ.
4.2. Bài Học Về Chiến Lược Và Lãnh Đạo
Bài Học Về Chiến Lược Và Lãnh Đạo Sự lãnh đạo tài tình và linh hoạt đã tạo nên một chiến lược đánh nhanh, thắng nhanh, giành toàn thắng trong Chiến dịch Giải phóng Sài Gòn.
>>> Xem thêm: Ôn Lại Lịch Sử Chiến Thắng 30/4 1975 Vang Dội
5. Kết Luận
Ngày 30/4/1975 – Ngày Giải phóng Sài Gòn – mãi mãi là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam. Đây không chỉ là chiến thắng quân sự mà còn là biểu tượng của ý chí quật cường, tinh thần yêu nước và khát vọng độc lập. Những bài học từ sự kiện này vẫn còn nguyên giá trị cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước hôm nay.